Ăn đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng để đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng đầy đủ và cân đối.
Nhóm cung cấp chất bột đường:
Bao gồm cơm, mỳ, bún phở, khoai củ… Nên ăn mức vừa phải, chỉ nên ăn 1-2 lưng bát cơm/bữa, nên ăn thêm khoai củ để cung cấp chất xơ ngăn ngừa táo bón.
Không nên ăn quá nhiều chất ngọt hấp thu nhanh như: bánh kẹo, nước ngọt có ga, quả chín quá ngọt vì dễ gây tăng đường máu dẫn đến bệnh đái tháo đường và tăng mỡ máu, xơ vữa động mạch.
Người cao tuổi nên ăn nhiều rau củ quả.
Nhóm cung cấp chất đạm (protein):
Do giảm tiêu hoá hấp thu nên người già dễ bị thiếu chất đạm dẫn đến gầy yếu, trí nhớ kém, suy giảm hệ thống miễn dịch hay bị ốm đau, vì vậy, người già cần chú ý bổ sung đầy đủ chất đạm. Nguồn cung cấp chất đạm là: thịt, cá tôm, cua, trứng, sữa, đậu đỗ lạc vừng… Nên ưu tiên ăn nhiều đậu đỗ, cá, tôm, ăn thịt ở mức vừa phải.
Quá trình tiêu hóa của người cao tuổi thường diễn ra dài hơn do sự bài tiết dịch vị trong dạ dày giảm đi, việc hấp thụ các chất như can-xi, sắt cũng kém hơn. Để không bị đầy bụng gây ra hiện tượng khó ngủ về đêm, người cao tuổi nên ăn sớm, trước 7h hoặc nên ăn ít đi, có những bữa lót dạ nhẹ nhàng trước khi đi ngủ khoảng 2 tiếng như một chút sữa nóng sẽ giúp các cụ dễ ngủ hơn. Đồ ăn cần có độ mềm nhất định.
Nhóm cung cấp chất béo: bao gồm mỡ, bơ và dầu thực vật
Do việc tiết men lipaza tiêu hoá chất béo giảm nên người cao tuổi khó tiêu hoá hấp thu chất béo dẫn đến dư thừa chất béo, nếu bị thừa chất béo sẽ dễ bị thừa mỡ trong máu, cholesterol trong máu tǎng gây nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, thiếu máu não, có thể bị xuất huyết não, liệt nửa người… Hạn chế mỡ trong khẩu phần ǎn, giảm mỡ động vật, ǎn dầu thực vật, bớt ăn chất đường là điều nên làm đối với người có tuổi. Nên ăn các thức ăn hấp luộc, hạn chế xào rán, hạn chế các thức ăn nhiều cholesterol: bơ, mỡ động vật, các loại phủ tạng: óc, tim, gan, thận, bầu dục, lòng lợn, tiết canh, lòng đỏ trứng.
Đậu nành và chế phẩm đậu nành rất tốt cho người cao tuổi vì đủ đạm và dễ tiêu hóa, hấp thu.
Nhóm cung cấp các vitamin và khoáng chất: rau xanh và quả chín
Trái cây chín cung cấp nhiều vitamin và chất khoáng, nhiều chất chống ôxy hóa. Chất xơ trong rau quả có tác dụng phòng ngừa bệnh táo bón ở tuổi già, ngoài ra, chất xơ còn có tác dụng làm giảm mức độ cholesterol trong máu. Ngoài ra, người già cần chú ý uống đủ nước. Uống nước ngay cả khi không khát. Nên uống nước lọc, nước quả tươi ít đường. Không nên ăn mặn, hạn chế rượu bia.
ThS.BS. Lê Thị Hải
