Túi mật đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều tiết dòng chảy của dịch mật theo nhịp độ bữa ăn. Từ đó giúp hoạt động tiêu hóa diễn ra thuận lợi nhờ chức năng cô đặc và dự trữ dịch mật. Trong bữa ăn túi mật sẽ co bóp, tống đẩy dịch mật xuống tá tràng để tiêu hóa chất béo trong thức ăn. Ngoài bữa ăn, dịch mật vẫn tiếp tục được gan bài tiết và được cô đặc, dự trữ trong túi mật, chuẩn bị sẵn sàng cho bữa ăn tiếp theo.
Sau cắt túi mật, dịch mật từ gan sẽ đổ thẳng xuống dạ dày vì vậy sẽ có những xáo trộn nhất định ở hệ tiêu tiêu hóa. Giai đoạn đầu, nên ăn các thức ăn dễ tiêu, mềm. Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, chiên xào… Nếu không thấy khó chịu có thể ăn uống trở lại bình thường. Thống kê cho thấy có tới 90% người bệnh có thể trở lại thói quen ăn uống bình thường sau khi làm phẫu thuật thuật. Điều đó có nghĩa là vẫn còn 10% người bệnh có thể gặp những vấn đề như khó tiêu hoặc đau dạ dày …. Có thể giải quyết vấn đề này bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống.
Lựa chọn thực phẩm ít chất béo
Sau cắt bỏ túi mật, chức năng tiêu hóa có thể bị rối loạn và khả năng hấp thu chất béo bị giảm. Người bệnh dễ bị đầy trướng bụng, khó tiêu khi ăn thức ăn có dầu mỡ, dễ bị tiêu chảy hoặc trào ngược dịch mật gây viêm dạ dày. Vì vậy điều quan trọng là tránh xa những thực phẩm đó trong một thời gian cho đến khi cơ thể hồi phục sau phẫu thuật. Tránh xa tất cả các loại thực phẩm giàu chất béo, thực phẩm chiên, thực phẩm gây đầy hơi. Hơn nữa, nên chia thực phẩm thành nhiều bữa ăn nhỏ hơn để ngăn ngừa chứng khó tiêu. Tránh chất béo có nguồn gốc từ động vật như mỡ động vật, nội tạng động vật vì chúng chứa nhiều cholesterol vừa gây khó tiêu, lại làm tăng áp lực lên hệ thống gan mật. Các loại sữa béo hoặc sản phẩm từ sữa như phô mai, bơ sữa, sữa nguyên kem, sữa đặc… cũng cần tránh vì chúng sẽ khiến bạn bị đau bụng, đầy trướng. Nếu có uống sữa, hãy lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc thực vật như sữa đậu nành. Lựa chọn chất béo thay thế là nguồn chất béo tốt, chưa no từ thực vật như dầu oliu, quả bơ, dầu cải, dầu hướng dương.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân không còn túi mật rất quan trọng.
Cẩn thận với thực phẩm giàu chất xơ
Mặc dù thực phẩm giầu chất xơ tốt cho chúng ta nhưng sau phẫu thuật cắt túi mật, cơ thể sẽ cần một thời gian để điều chỉnh, và người đã cắt túi mật phải hạn chế ăn thực phẩm giàu chất xơ trong thời gian này để tránh đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy. Có thể ăn một lượng nhỏ các loại hạt, đậu, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, bắp cải, súp lơ và ngũ cốc cùng với ăn bữa nhỏ.
Theo dõi chế độ ăn trong một thời gian
Thịt lợn, thịt bò không thích hợp cho người bệnh phẫu thuật túi mật.
Việc theo dõi, thậm chí là ghi lại những thức ăn và phản ứng của cơ thể khi ăn chúng là điều cần thiết. Những ghi chú trong vài tuần sẽ giúp bạn kịp thời loại bỏ một số loại thực phẩm hoặc hạn chế ăn chúng để ngăn chặn sự khó chịu. Tuy nhiên, nếu những khó chịu như đau bụng, đầy hơi, trào ngược… sau 4 tuần vẫn không hết, người bệnh cần xin tư vấn của bác sĩ. Đặc biệt là nếu 3 ngày sau phẫu thuật, bạn bị nôn hoặc buồn nôn nghiêm trọng; đau bụng, vàng da kéo dài; không trung tiện, đại tiện được. Bởi lúc đó vấn đề của bạn không thể chỉ điều chỉnh chế độ ăn là được.
BS. Bội Hoàn
