Nhiều chuyên gia cho rằng, mỗi người hàng ngày chỉ nên uống từ 2-3 tách trà sẽ thu lại được những lợi ích cho sức khỏe.
Những tác dụng của trà xanh
Hoạt chất EGCG tăng hiệu suất đốt cháy chất béo trong cơ thể; kích hoạt các gene đốt cháy mỡ ở bụng giúp giảm cân; giúp cải thiện việc sử dụng insulin trong cơ thể để ngăn ngừa sự lên xuống đột ngột của đường huyết. Chất EGCG có thể ngăn ngừa sự tăng trưởng của tế bào ung thư phổi, ức chế ung thư đại tràng; EGCG được chứng minh là mạnh gấp 200 lần vitamin E trong việc hủy diệt các gốc tự do làm tổn thương da gây viêm khớp, đái tháo đường và ung thư. Lá chè xanh còn chứa một hợp chất có tên là Catechin có thể ngăn ngừa sự nhiễm khuẩn răng miệng và đường ruột, đặc biệt là bệnh cúm.
Trà xanh có tác dụng chống bức xạ và giảm cholesterol. Trà xanh cũng có thể giúp ngăn ngừa chứng bệnh lú lẫn ở người cao tuổi. Với người bình thường nếu mỗi ngày uống 3 ly trà xanh thì trí nhớ, sức tập trung, khả năng nói lưu loát cũng tốt hơn.
Uống vài ly trà xanh mỗi ngày sẽ có lợi cho sức khỏe.
Cách thưởng thức trà xanh
Nhiều chuyên gia cho rằng, mỗi người bình thường hàng ngày chỉ nên uống từ 2 – 3 tách trà sẽ thu lại được những lợi ích cho sức khỏe. Nếu uống quá nhiều (trên 10 tách/ngày) sẽ dẫn tới những bất lợi như mất ngủ, nhịp tim nhanh, mệt mỏi…
Uống trà xanh vào buổi sáng sẽ giúp bạn tỉnh táo, làm việc hiệu quả, nâng cao sức đề kháng của cơ thể, tăng cường sinh lực và phòng chống bệnh tật. Sau khi ăn nhiều dầu mỡ, nên uống trà sẽ giúp tiêu hóa tốt hơn. Nên uống trà nóng và không quá nhiều, nếu không sẽ làm loãng dịch dạ dày, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
Ăn mặn không có lợi cho sức khỏe, nên nhanh chóng uống trà để lợi tiểu, bài tiết lượng muối dư thừa.
Lao động thể lực quá sức và làm việc trong nhiệt độ cao sẽ tiết ra lượng mồ hôi rất lớn. Lúc này, uống trà có thể nhanh chóng bổ sung lượng nước cho cơ thể, từng bước loại trừ cảm giác mệt mỏi. Người làm việc trong hoàn cảnh bức xạ như công nhân khai thác quặng, bác sĩ, y tá làm việc trong phòng chụp Xquang, người làm việc thường xuyên trước máy tính, máy photocopy hay ngồi xem tivi trong thời gian dài nên uống trà do trà xanh có tác dụng chống bức xạ nhất định.
Những người làm việc về khuya và lao động trí óc nên uống trà. Trong trà có cafein giúp đầu óc tỉnh táo, sẽ có lợi cho hoạt động tư duy, tăng cường trí nhớ, nâng cao hiệu quả công việc. Người bị đái tháo đường nên thường xuyên uống trà.
Những ai không nên uống trà xanh?
Người táo bón: Các chất phenol, tanin trong lá chè có tác dụng gây co niêm mạc dạ dày và ruột, ảnh hưởng đến hấp thu và tiêu hóa thức ăn, làm táo bón nặng thêm.
Người suy nhược thần kinh và mất ngủ: Chất cafein trong lá trà gây hưng phấn thần kinh trung ương. Người suy nhược thần kinh và mất ngủ mà uống trà vào buổi tối sẽ mất ngủ nặng hơn.
Người thiếu máu: Chất tanin trong lá trà sẽ kết hợp với sắt trong thực phẩm tạo thành chất lắng cặn không thể hấp thu sắt dẫn đến bị thiếu máu.
Người thiếu canxi và bị loãng xương: Vì cafein trong trà sẽ thúc đẩy bài tiết canxi, mặt khác, cafein lại ức chế hấp thu canxi ở ruột.
Người bị loét dạ dày: Trà kích thích bài tiết acid. Chất tanin của trà làm giảm hoạt tính của men khiến cho tế bào thành dạ dày tiết ra nhiều acid hơn làm bệnh nặng lên.
Người bị bệnh gút: Chất tanin trong trà làm bệnh nặng hơn. Người bệnh gút đặc biệt chú ý không nên uống trà hãm lâu.
Người bị bệnh tim và tăng huyết áp: Uống trà nhiều tim sẽ đập nhanh, nhịp tim tăng, huyết áp tăng hoàn toàn không có lợi cho người bị bệnh tim và bệnh cao huyết áp.
Người bị bệnh xơ cứng động mạch: Do trà có nhiều chất hoạt tính sinh học như cafein, chất kiềm làm tăng hưng phấn nên mạch máu dẫn đến não bị co rút, không cung cấp đủ máu cho não, lưu lượng máu chậm lại dễ phát sinh tắc động mạch não.
Người sốt cao: Cafein của trà làm tăng nhiệt độ cơ thể người và giảm hiệu quả thuốc.
Người bệnh gan: Chất cafein trong trà được bài tiết ra ngoài chủ yếu qua gan. Nếu gan yếu mà uống trà nhiều, gan sẽ phải làm việc quá tải càng làm tổn thương gan.
Người bệnh sỏi đường tiết niệu: Trà chứa nhiều aicd oxalic, acid này kết hợp với canxi trong nước tiểu tạo nên sỏi trong đường tiết niệu.
Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai, sắp sinh, cho con bú, tiền mãn kinh không nên uống trà nhiều: Trong thời kỳ kinh nguyệt, cơ thể cần bổ sung sắt. Trà chứa nhiều tanin và acid oxalic làm hạn chế niêm mạc dạ dày hấp thu sắt. Vì vậy, phụ nữ đang trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai không nên uống trà. Khi sắp sinh nở mà uống nhiều trà sẽ gây mất ngủ, mệt mỏi, mất sức. Chất tanin của trà hòa vào tuần hoàn máu sẽ gây ức chế hormon kích thích bài tiết sữa, làm thiếu sữa. Chất tanin, cafein còn có thể truyền sang cơ thể bé qua sữa mẹ, gây kích thích làm trẻ quấy khóc. Do vậy, phụ nữ đang cho con bú không nên uống trà. Phụ nữ tiền mãn kinh hay có các rối loạn về tim mạch cũng không nên uống trà.
Không nên uống trà với rượu: Sự kết hợp này có thể gây hại cho thận và hệ thống bài tiết.
Tránh uống trà cùng với thuốc: Trà có thể tương tác với các thành phần trong các loại thuốc làm giảm hiệu quả của thuốc. Chỉ nên uống trà sau khi dùng thuốc được 2 giờ.
Không nên uống trà lúc đói bởi ảnh hưởng không tốt đến dạ dày. Ngoài ra, uống trà khi đói dễ làm bạn bị nhiễm lạnh, điều này có thể ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp, đặc biệt là phổi.
ThS.BS. Nguyễn Văn Tiến (Viện Dinh dưỡng Quốc gia)
